Ukazały się trzy nowe publikacje napisane na podstawie wyników badań w projekcie TIPERICO https://tiperico.web.amu.edu.pl/pl/ realizowanym w konsorcjum: UAM – UMK – UEP. Współautorami publikacji są pracownicy Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej: dr hab. Czesław Adamiak, prof. UMK, dr Anna Dubownik i dr Barbara Szyda.
Projekt pt. „Trajektorie i wyzwania rozwoju wewnętrznych peryferii w nowych uwarunkowaniach spójności post SARS-CoV-2” finansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki 2020/37/B/HS4/01034 wszedł właśnie w fazę owocowania.
W ostatnim kwartale 2024 roku ukazały się publikacje:
- Artykuł pt. Places that matter and places that don’t: territorial revenge and counter-revenge in Poland ukazał się w czasopiśmie Territory, Politics, Governance https://doi.org/10.1080/21622671.2024.2431702 Analizuje utrzymujące się nierówności terytorialne i wyzwania związane z rosnącą geograficzną polaryzacją polityczną, wykorzystując Polskę jako fascynujące studium przypadku. W 2015 r. antyelitarna i eurosceptyczna partia PiS doszła do władzy, utrzymując ją przez osiem lat, po czym przegrała z szeroką koalicją partii liberalnych, centrowych i lewicowych. W artykule badamy geografię tej zmiany politycznej, analizując wyniki wyborów parlamentarnych w latach 2011-2023 na tle rosnących regionalnych podziałów społeczno-gospodarczych. Nasze wyniki pokazują, że baza poparcia PiS stopniowo rozszerzała się na obszarach charakteryzujących się wielowymiarową peryferyjnością, zgodnie z teorią „zemsty miejsc, które nie mają znaczenia”. Tymczasem niedawne zwycięstwo koalicji liberalnej można przypisać politycznej mobilizacji zamożnych obszarów centralnych - „kontrrewolucji miejsc, które mają znaczenie” - co jeszcze bardziej zintensyfikowało geografię polaryzacji politycznej w Polsce.
- Artykuł pt. What doesn’t work in the European cohesion policy? Development challenges of the inner periphery after the SARS-CoV-2 pandemic, ukazał się w czasopiśmie Quaestiones Geographicae https://doi.org/10.14746/quageo-2024-0038 W treści artykułu dokonujemy systematyzacji wyzwania i proponujemy zalecenia dotyczące działań polityki spójności UE, które należy uwzględnić w nowym paradygmacie tej interwencji publicznej, zwiększając jej skuteczność i efektywność w okresie silnej presji ze strony zewnętrznych wstrząsów rozwojowych, zwłaszcza na obszarach słabiej rozwiniętych, takich jak wewnętrzne peryferie. Jego wyjątkowa wartość opiera się na dwóch podstawowych czynnikach. Po pierwsze, prezentowane wyniki są rezultatem jakościowych badań terenowych, dostarczając unikalnego empirycznie materiału faktograficznego. Po drugie, dotyczą one procesów zachodzących w odniesieniu do terytoriów państwa członkowskiego będącego największym beneficjentem polityki spójności UE, czyli Polski, która często uznawana jest za swoiste laboratorium polityki spójności.
- Artykuł pt. Wewnętrzne peryferie w świetle wybranych typologii obszarów wiejskich ukazał się w czasopiśmie Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna https://doi.org/10.14746/rrpr.2024.69.12 W treści artykułu zaprezentowaliśmy rozmieszczenie przestrzenne wewnętrznych peryferii w Polsce oraz przeprowadziliśmy analizę porównawczą uzyskanego rozkładu z wynikami wybranych podziałów obszarów wiejskich. Interpretacja otrzymanych wyników pozwala wnioskować, że zasadne jest odejście od kategoryzowania tych obszarów według ich poziomu wiejskości lub miejskości na rzecz pomiaru lokalnego kapitału terytorialnego w myśl koncepcji rozwoju wielofunkcyjnego.
Zapraszamy do zapoznania się z wynikami naszych badań na stronie internetowej projektu: https://tiperico.web.amu.edu.pl/pl/ oraz podczas Posiedzenia Naukowego Instytutu GSEiGP dnia 6 marca 2025 o godzinie 10:55 w sali 104 przy Lwowskiej 1 w Toruniu.