Toruń, 25 stycznia 2019 r.
STANOWISKO WYDZIAŁU NAUK O ZIEMI UMK
Rada Wydziału Nauk o Ziemi podtrzymuje stanowisko wyrażone w Uchwale z dnia 19 października 2018 r. ws. zachowania Wydziału w nowej strukturze Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (poniżej). Nasza uchwała została przekazana JM Rektorowi w początkowym etapie prac nad Statutem UMK. Nie doczekaliśmy się jednak odpowiedzi, ani rzeczowej dyskusji. Proponowane zapisy w projekcie Statutu UMK (liczebność wydziału z co najmniej 70 nauczycieli akademickich) jednoznacznie wskazują na zamiar likwidacji mniejszych liczebnie wydziałów, w tym Wydziału Nauk o Ziemi. Budzi to nasz stanowczy sprzeciw.
Wydział Nauk o Ziemi powstał w 2012 r. na bazie Instytutu Geografii. Po wielu latach starań, został wyodrębniony z Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi. W trakcie tych kilku lat znacznie zwiększyliśmy naszą pozycję naukową, jesteśmy rozpoznawani w kraju i na świecie. Jako jedyni w UMK awansowaliśmy z kategorii B do A w ostatniej ocenie parametrycznej jednostek. Efektywnie współpracujemy z otoczeniem gospodarczym oraz z zagranicą. Prowadzimy racjonalną politykę kadrową i finansową. Stworzyliśmy szeroką ofertę dydaktyczną, obecnie kształcimy studentów na 5 kierunkach studiów. Nasze kierunki są wysoko cenione w Polsce, w rankingu Perspektyw uzyskaliśmy 4 miejsce dla kierunku turystyka i rekreacja oraz 7 miejsce na kierunku geografia. Utworzyliśmy wyjątkowy w Polsce kierunek studiów - geoinformację środowiskową, łączący nauki o środowisku z informatyką. Dla potrzeb regionu kształcimy inżynierów na kierunku gospodarka przestrzenna.
Nauki geograficzne, wbrew stanowisku geografów, zostały rozdzielone na dwie odrębne dyscypliny: nauk o Ziemi i środowisku (dziedzina nauk ścisłych i przyrodniczych) oraz na geografię społeczno-ekonomiczną i gospodarkę przestrzenną (dziedzina nauk społecznych). Istotą badań geograficznych są interakcje jakie zachodzą między człowiekiem a środowiskiem (dualizm geograficzny). Wspólne, interdyscyplinarne badania pozwalają nam podejmować tematy ważne dla współczesnego świata - związane ze zmianami klimatu, funkcjonowaniem i zanieczyszczeniem środowiska oraz problemami społecznymi.
Proponowana przez JM Rektora likwidacja Wydziału Nauk o Ziemi i podzielenie pracowników na 2 wydziały, będzie skutkować stopniową degradacją nauk geograficznych w Toruniu. Pracownicy z dyscypliny nauki o Ziemi i środowisku mają stworzyć wspólny wydział z biologią i weterynarią, a pracownicy z geografii społeczno-ekonomicznej trafią na Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania.
Mając na uwadze aspiracje Naszego Uniwersytetu, jako przyszłej uczelni badawczej, uważamy, iż głębokie zmiany struktury UMK w okresie bardzo istotnej ewaluacji jednostek mogą spowodować obniżenie pozycji niektórych dyscyplin naukowych. Powinniśmy dążyć do wzmocnienia pozycji UMK poprzez poszerzenie jego profilu badawczego z wieloma dyscyplinami naukowymi oraz licznymi kierunkami studiów zgodnymi z zapotrzebowaniem nauki, społeczeństwa, regionu i kraju.
Dziekan i Rada Wydziału Nauk o Ziemi UMK w Toruniu
Uchwała nr 73
Rady Wydziału Nauk o Ziemi
Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
z dnia 19.10.2018 roku
w sprawie miejsca nauk geograficznych w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika
Na podstawie § 58 ust. 1 pkt. 2 Statutu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu z dnia 22 października 2013 r. (Biuletyn Prawny UMK z 2017 r., poz. 252 z późn. zm.)
Rada Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
postanawia, co następuje:
Mając na uwadze dotychczasowe osiągnięcia Wydziału Nauk o Ziemi na polu naukowym, dydaktycznym i organizacyjnym, docenione poprzez uzyskanie kategorii A w ostatniej ocenie parametrycznej jednostek nauk o Ziemi, Rada Wydziału wyraża stanowcze poparcie dla utrzymania w strukturze Uniwersytetu Mikołaja Kopernika tej jednostki w randze wydziału z dwiema dyscyplinami naukowymi: nauki o Ziemi i środowisku w dziedzinie nauk ścisłych i przyrodniczych oraz geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna w dziedzinie nauk społecznych.
Uzasadnienie:
Tradycje toruńskiego ośrodka geograficznego sięgają 1945 r., kiedy to utworzono pierwsze katedry geograficzne w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika. Wydział Nauk o Ziemi powstał w 2012 r. na bazie Instytutu Geografii UMK z podziału Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi. Na Wydziale jest zatrudnionych 70 pracowników: 57 nauczycieli akademickich, w tym 25 profesorów i doktorów habilitowanych, ponadto 31 doktorów, 1 magister oraz 7 pracowników inżynieryjno-technicznych i 6 pracowników administracyjnych. W strukturze Wydziału działa 8 katedr, 2 pracownie i 3 stacje terenowe oraz 2 centra badawcze.
Zgodnie z nowym podziałem dziedzin i dyscyplin naukowych w jednostce funkcjonowałyby dwie dyscypliny naukowe: nauki o Ziemi i środowisku, w dziedzinie nauk ścisłych i przyrodniczych oraz geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna, w dziedzinie nauk społecznych. Nauki te od początków geografii były ze sobą ściśle powiązane (dualizm geograficzny), ich przedmiotem badań jest środowisko przyrodnicze oraz działalność człowieka. Są to jakże istotne tematy badawcze w warunkach globalnych zmian klimatu i zagrożeń dla środowiska przyrodniczego oraz narastających problemów demograficznych, społecznych i ekonomicznych.
Wydział posiada pełne uprawnienia akademickie do nadawania stopni doktora i doktora habilitowanego. Kształci ok. 650 studentów na 4 kierunkach studiów: geografii, geoinformacji środowiskowej, gospodarce przestrzennej, turystyce i rekreacji. Współprowadzi z innymi wydziałami UMK również studia sport i wellness oraz tourism management. Prowadzi także studia doktoranckie z geografii. W trakcie 6 lat funkcjonowania Wydziału znacznie wzrosła efektywność badań naukowych, potwierdzona wskaźnikami bibliometrycznymi, utrzymywany jest wysoki poziom kształcenia studentów i doktorantów.
Dzięki współpracy geografów fizycznych i społeczno-ekonomicznych oraz innych specjalistów rozwija się współpraca z otoczeniem gospodarczym regionu kujawsko-pomorskiego oraz z zagranicą. Toruński ośrodek geograficzny stał się znaczącą jednostką badawczo-dydaktyczną rozpoznawaną w Polsce i na świecie. Dotychczasowa nasza działalność przyniosła awans Wydziału z kategorii B do A (jedyny taki wydział w UMK), świadczy to, że jest to wydajna struktura organizacyjna, dobrze rokująca w kolejnej ocenie ewaluacyjnej dyscyplin naukowych.
Utrzymanie Wydziału Nauk o Ziemi, jako jednostki o kategorii A, z dwiema wiodącymi dyscyplinami naukowymi, o znacznych osiągnięciach i pozycji naukowej, powinno wzmocnić starania Uniwersytetu o uzyskanie statusu uczelni badawczej.