Klimat Arktyki i Antarktyki

Badania klimatu obszarów polarnych są od wielu lat dominującym kierunkiem badawczym prowadzonym w Zakładzie Klimatologii. Uczestniczą w nich prawie wszyscy naukowi pracownicy Zakładu.
Zaowocowały one największą liczbą publikacji, w tym także prac doktorskich (4) i habilitacyjnych (3) oraz magisterskich (38). Opublikowane zostały także dwie monografie w Holandii w wydawnictwie Kluwer Academic Publishers (R. Przybylak: Variability of Air Temperature and Atmospheric Precipitation in the Arctic , R. Przybylak: The Climate of the Arctic ). Zakład uczestniczył w badaniach polarnych w Arktyce na Islandii i Spitsbergenie oraz w Antarktyce na Wyspie Króla Jerzego w Polskiej Stacji Antarktycznej im. H. Arctowskiego i na kontynencie w Stacji Polarnej A.B. Dobrowolskiego. Pracownicy Zakładu byli organizatorami i uczestnikami 18 Toruńskich Wypraw Polarnych na Spitsbergen do Ziemi Oskara II (w tym w przypadku 5 wypraw byli ich kierownikami), które miały miejsce w okresie 1975-2010. Prowadzili badania meteorologiczne, topoklimatyczne i glacjologiczne. Początkowo obszar badań był ograniczony tylko do Stacji Bazowej UMK na Kaffioyrze, później jednak (w 1978 r.) został on rozszerzony głównie o rejon Lodowca Waldemara. W pojedynczych sezonach letnich prowadzono pomiary na lodowcach Elizy i Aavatsmarka, na Sarsoyrze oraz w St. Jonsfjorden. Największy postęp w rozwoju tych badań i ich unowocześnienie nastąpiło w ostatnich latach. Od 2005 r. w tym regionie pracują stacje automatyczne firmy Davis (rejestrujące elementy meteorologiczne: ciśnienie atmosferyczne, temperaturę i wilgotność względną powietrza, kierunek i prędkość wiatru oraz opad atmosferyczny) oraz elektroniczne rejestratory temperatury i wilgotności powietrza. Znaczące rozszerzenie obszaru badań prowadzonych przez Zakład Klimatologii na Spitsbergenie nastąpiło od sezonu letniego 2010 r., w którym uruchomiono pomiary podstawowych elementów meteorologicznych na Wyspie Prins Karls Forland oraz w rejonie St. Jonsfjordu. Lokalizacja punktów pomiarowych oraz stanowisk obserwacyjnych w regionie Forlandsundet funkcjonujących w 2010 r. jest zaprezentowana w pliku ppt.Trzech pracowników Zakładu prowadziło także badania całoroczne w Polskiej Stacji Polarnej w Hornsundzie (Andrzej Araźny – dwukrotnie) i we wspomnianej wyżej polskiej stacji na Wyspie Króla Jerzego (Marek Kejna, Iwona Zwolska). W Zakładzie Klimatologii zrealizowano dotychczas 9 projektów badawczych Komitetu Badań Naukowych (obecnie MNiSW), a 3 dalsze są w trakcie realizacji, w tym jeden finansowany przez fundusz Polsko-Norweski i Unię Europejską (Arctic Climate and Environment of the Nordic Seas and the Svalbard – Greenland Area (AWAKE)) .

Publikacje polarne pracowników Katedry Meteorologii i Klimatologii UMK (1970-2014)